Skip to content

9 lávkki roahkkadis smáhkemii

1. Ovdamearka movttiida

Unna mánát gehččet málle iežas vánhemiin. Jus bearraša oktasaš borademiin leat šattut fállun ja vánhemat borret daid buorre borranlusttuin, dávjá mánátge háliidit smáhket. Go ahki boahtá lasi ja mánná vuolgá skuvllii, skihpáriid oaivilat váikkuhišgohtet. Mánát gehččet maiddái dárkilit, maid oahpaheaddji čohkke iežas tallerkii. Dan lassin mánás sáhttet leat idolan rávesskihpárat, vaikko ristvánhen. Sus maid mánná váldá málle borramii. Ferte maid doaivut, ahte maiddái máná dovddus idolain lea dearvvaslaš gaskavuohta borramuššii, das go sin ovdamearka sáhttá váikkuhit oalle olu.

2. Borramuš lea ilolaš ášši

Unna mánáid gaskkohagaid boahtán borakeahttávuhtii ii gánnet giddet menddo olu fuomášumi. Ođđa smáhkaid smáhkemis máná gánneha goittot ge álo rámiidit. Borramušbeavddis eadni dahje áhčči lea buorre čohkket jurdagiid positiiva ságastallamii ja ovdamearkka dihte muitalit iežas somás borranmuittuid. Skuvllas borramušságastallama sáhttá jođihit oahpaheaddji. Lea dehálaš, ahte skuvlaboradeami mielladilli lea buorre ja miehtamielalaš iige borramuša moaitimis šatta fuones dáhpi skihpáriid gaskkas.

3. Oassálastin lea somá

Dávjá mánáid mielas lea suohtas beassat bearraša fárrui borramuša oastit gávppiide ja áinnas toarggaide. Doppe go geahččá ivdnás šaddofálaldagaid sin iežas hállu iskat daiguin visot sáhttá morihit iešalddes. Mánát beroštišgohtet borramušas, go ožžot oassálastit dan háhkamii ja ráhkadeapmái. Árgabeaivvi hoahpus ii gánnet hilgut unna máná fállán veahki gievkkanis, uhcibutge máhttet bassat buđehiid dahje smávodit saláhta. Go mánná hárjána veahkehit málesteamis, son buđalda gievkkanis mielas stuorábunge.

4. Dutkan lasiha diehtoáŋgirvuođa

Mánáid mielas lea gelddolaš, juos sii besset oahpásmuvvat šattuid gilvimii ovdamearkka dihte skuvlaluohkáin. Juos tuvrii eai leat resurssat, dán áigge teknihkka addá vejolašvuođa vaikko šaddogárdebargi neahttajearahallamii oahppadiimmu áigge. Diehtoáŋgirvuođa ja hálu iskkat boktet maiddái muorje- ja guoppartuvrrat sihke iežas šaddoeatnama dikšun. Unna šaddogárddi vuođđudeapmái ii dárbbaš iežas šilju, moadde ruhku balkoŋŋas dahje kássa geardedálu šiljus reahkká šaddama ipmaša čuovvumii.

5. Ovttas buoret smáhkka

Lea fiinnis, juos bearrašis lea vejolašvuohta boradit ráfálaččat ovttas nu dávjá go vejolaš. Go čohkkát boradit seamma beavddi gurrii, mánát ohppet atnit árvvus borramuša ja oktasaš boradeami. Go boradit lea maiddái áigi ságastallat beaivvi dehálaš dáhpáhusaid birra.

6. Albma borramušain veadjá

Go mánná borra jeavddalaččat iđitbihtá, beaivebiepmu ja eahketmállása, sutnje šaddá dássedettolaš borranrytma. Nealgi stuorru, go ii oppa áigge bora vehá maid nu. Nealggis albma borramuš lea njálgga ja mánná álkibut smáhke ođđa tiŋggaid. Ovdamearkka dihte lákcajieŋain, njálgáin dahje buđtsmáhkuin lea iežas báiki diehttas, muhto daiguin ii gánnet bilidit borranlusttu ovdal biepmu iige borrat daid juohke beaivvi. Árgabeaivve deattáldahkan mánáide heivejit vaikko heđenbihttát dahje muorjjit. Stuorát mánná ipmirda maid  jierpmálaš ákkastallamiid, ahte ferte atnit bures fuola bániid dearvvašvuođas.

7. Čielggasvuohta geasuha

Mánáid mielas lea suohtas oaidnit, maid sii bidjet njálbmái. Nuba borramušaid čielggasvuhtii lea buorre giddet fuomášumi. Beaiveruovttus ja skuvllas šattut heivejit mánáide buoremusat, go eará saláhtta-ávdnasat fállojuvvojit sierra sajiin boradansále linnjás. Seamma láhkai borramuša dohkkehahttivuođa sáhttá lasihit, go mállása dahje báđi ávdnasat oidnojit čielgasit. Maiddái biergobulláid, guollebiffaid dahje šaddobulláid ja daid butnjosa gánneha bidjat fállámássii sierra sajiide.

8. Oahpis lea dorvvolaš

Oahpes borramušaid gánneha atnit ávkin ođđa smáhkaid fievrrideamis tallerkii. Šaddogáhkuid sáhttá ráhkadit molsašuddama dihtii vaikko lastakálas. Oahpes borramuša lassin sáhttá fállat ođđa šattu, dalle ođđa smáhka lea álkit dohkkehit.

9. Čáppisvuohta lea bealli biepmus

Maid árgan čáppisin stellejuvvon beavdi ja čábbát ásahuvvon borramuš lea hávski maiddái máná čalbmái ja geasuha smáhket. Hohpolaš beivviin borramuš ii dárbbaš leat ollásit ieš málestuvvon. Máŋggabealat biepmu šaddá johtilit gárvvisborramušas ja dan báldii ráhkaduvvon saláhtas dahje cáhppojuvvon šattuin.